Herken huidkanker

Herken huidkanker: meer dan alleen de ABCDE-regel

Je bent je huid grondig aan het checken op nieuwe of veranderende plekjes wanneer je het ziet: een grote, meerkleurige vlek met een grillige rand. Een typisch voorbeeld van een atypische moedervlek, met verschillende ABCDE-kenmerken van melanoom. De volgende stap is duidelijk: een afspraak maken bij de dermatoloog om het te laten nakijken.

Maar wat als het plekje er niet uitziet zoals de foto’s van huidkanker die je al gezien hebt? Huidkanker komt in veel vormen voor, en verdachte plekjes tonen niet altijd de klassieke kenmerken. Om het eenvoudiger te maken: als je iets nieuws, iets dat verandert, of iets ongewoons op je huid ziet, laat het dan zo snel mogelijk nakijken door een dermatoloog.

Meer dan de ABCDE’s

Om te bepalen of een moedervlek zorgwekkend is, is de ABCDE-regel een handig hulpmiddel:
🔹 Asymmetrie – De ene helft van de vlek ziet er anders uit dan de andere.
🔹 Border – De randen zijn onregelmatig, gekarteld of wazig.
🔹 Color (kleur) – Meerdere kleuren in één vlek, zoals bruin, zwart, rood, wit of blauw.
🔹 Diameter – Groter dan 6 mm (ongeveer de grootte van een potloodgum).
🔹 Evolutie – Veranderingen in grootte, vorm, kleur of dikte.

Deze kenmerken helpen vooral bij het herkennen van melanomen, maar huidkanker komt in meerdere vormen voor. Enkel vertrouwen op de ABCDE’s is dus niet altijd voldoende.

💡 Je zou iets kunnen missen en dat kan een gevaarlijke fout zijn

Sommige melanomen tonen bijvoorbeeld geen typische kenmerken:

• Subunguale melanomen starten als een zwarte of bruine streep onder een nagel en kunnen groeien.
• Amelanotische melanomen bevatten geen donkere pigmenten en kunnen er bleek, roze, rood of zelfs doorzichtig uitzien.

De ‘Ugly Duckling’-regel

Een andere manier om verdachte plekjes te herkennen, is de Ugly Duckling-regel. De meeste moedervlekken op een persoon lijken op elkaar. Als er eentje duidelijk anders uitziet – zelfs als het niet binnen de ABCDE’s past – is dat een signaal om het te laten nakijken. Bijvoorbeeld: als je veel grote, donkere moedervlekken hebt en plots een klein, rood vlekje opmerkt, is dat een reden om alert te zijn.

Bovendien verschijnen sommige vormen van huidkanker niet als een moedervlek:

• Basaalcelcarcinoom, de meest voorkomende vorm, kan eruitzien als een glanzend bultje in een parelmoerachtige, roze of zelfs doorzichtige tint.
• Plaveiselcelcarcinoom kan eruitzien als een korstige plek of een wondje dat niet geneest en blijft bloeden.

🔎 Twijfel? Laat het nakijken!

Je moet altijd alert zijn op veranderingen, ook als het plekje verder niet alarmerend lijkt.

Een gouden raad: “Als het nieuw is, groeit, van vorm verandert of bloedt – negeer het dan niet. Bij twijfel? Laat het nakijken door je dermatoloog”